Theatervoorstelling Enkeltje Holandija

Voorstelling van theatermaker Nick Teunissen

Het is 1991. Een bevolking die altijd één natie vormde, wordt verdeeld over drie nieuwe staten. Er breekt een bloedige oorlog uit, kinderen worden vermoord, getraumatiseerd en beroofd van hun jeugd. Volwassenen voeren een oog-om-oog-, tand-om-tand-strijd om een stukje land.

Twee oudere mannen uit het Sarajevo in het voormalig Joegoslavië – van verschillende nationaliteiten – komen naar Nederland om zich bij hun families te voegen. Ze dragen hun verleden, hun strijd en hun persoonlijke hel met zich mee. Aan hun kinderen en kleinkinderen geven ze één boodschap mee: kijk naar de goedheid van de mens, niet naar zijn afkomst.

De ene grootvader overlijdt, twintig jaar later sterft de ander. De laatste wens van de eerstgenoemde is om begraven te worden naast zijn kameraad. Hoe kan het dat mensen in het ene land elkaar oog om oog en tand om tand bevechten uit naam van religie, nationaliteit of overtuiging, terwijl ze in een ander land verlangen om vreedzaam naast elkaar te rusten?

Deze voorstelling toont dat wij als ouders de verantwoordelijkheid dragen om onze kinderen tijdig mee te geven hoe waardevol samenleven is, ongeacht onze ‘verschillen’. Slikken we die boodschap in, dan bestaat de kans dat ook onze kinderen de dupe worden van een geschiedenis die zich keer op keer herhaalt.

In een tijd waarin oorlog, verdeeldheid en vluchtelingenproblematiek weer pijnlijk actueel zijn, brengt theatermaker Nick Teunissen een aangrijpende en persoonlijke voorstelling: Enkeltje Holandija. Een verhaal over liefde, verlies, herinneringen en de onvermijdelijke confrontatie met het verleden.

Sinds de premiere in 2018 heeft deze voorstelling ook gespeeld in Bosnië en is het sinds kort eveneens vertaald in het Sloveens. Daarnaast bestaat de Bosnische gemeenschap inmiddels ook uit een enorme groep diaspora verspreid over de wereld. Het gebeurt dan ook dikwijls dat mensen spontaan aanschuiven bij de voorstelling ook al kent men de taal niet. De emotie en muziek is vaak genoeg om genomen te worden.

”Een monument voor de veerkracht van mensen” (De Theaterkrant, die de voorstelling met vier sterren bekroonde) . Lees hier de hele recensie.

Enkeltje Holandija

Nederlands (hieronder volgt de tekst in het Bosnisch en in het Engels)

Sarajevo 1994. Een stad in oorlog. Onophoudelijk bestookt. Alles en iedereen geïsoleerd van de buitenwereld. Maar onder de luchthaven is een kleine tunnel gegraven. Die dunne levensader krijgt de naam: tunnel van hoop.

Sneuvelen of overleven. Dat was zijn keuze. Op een koude novemberavond nam hij hartverscheurend afscheid van zijn familie. Een twintigjarige jongen kroop met zijn koffer door die nauwe ader, een onbekende toekomst tegemoet. Het werd Nederland.

Ik ben Nick Teunissen, theatermaker. In datzelfde jaar zong ik mijn allereerste liedje. Over kinderen die vluchtten uit oorlogsstad Sarajevo. Wist ik veel. Ik was een kind van twaalf. Opgegroeid in een land dat destijds al bijna vijftig jaar vrede kende.

De gevluchte jongen van toen is mijn grote liefde nu. Al jaren. Begonnen in een bijna zaligmakende onwetendheid. Maar nu weet ik beter. Geen mens komt ongeschonden uit een oorlogsgebied. Hoe zijn of haar tunnel er ook heeft uitgezien. Hevig verliefd een verleden wegwuiven. Dat kan voor even. Weet ik nu.

Daarom speel ik mijn voorstelling ‘Enkeltje Holandija’. Over aantrekken en afstoten op zoek naar de waarheid.

Op het toneel staat een koffer. Zijn koffer, ooit meegenomen en daarna ver weggestopt, omdat de inhoud, zijn verleden, te pijnlijk is. Ik kan niet anders. Ik moet hem openen. Wat voor gevolgen dat ook heeft…

Bosnisch:

Poginuti ili prezivjeti? To je bio izbor koji je Ismir Hero 1994e, tada 20 godina mlad, morao da napravi. ‘Enkeltje Holandija’ (‘Holandija u jednom pravcu’) je njegova istinita prica o odlasku iz opkoljenog Sarajeva koji je dan i noc bio pod snajperskom paljbom i vatrom iz svih mogucih oruzja I orudja. Grad koji je bio pod potpunom izolacijom od vanjskog svijeta prije nego sto ce biti iskopan uski tunel ispod aerodroma. Ova tanka zila kucavica dobija ime Tunel Spasa.

Jedne hladne novembarske noci Ismir se emotivno oprasta sa svojom familijom i sa jednim koferom prolazi kroz tunel spasa u nepoznati pravac i buducnost. Taj pravac je postala Holandija.

‘Holandija u jednom pravcu’ je prica o ratnim i poslijeratnim borbama sa ratom.

O nadi i optimizmu, oziljcima i ljubavi. O neslomljivom vezom sa svojom rodnom zemljom, izgubljenom identitetu i upornoscu.

Engels:

Sarajevo 1994. A city under siege. Relentlessly bombarded. Completely isolated from the outside world. Yet a small tunnel has been dug under the airport. A thin lifeline baring the name: tunnel of hope.

To perish or survive. That was his choice. So on a cold November evening he heartbreakingly said goodbye to his family. Just a twenty-year-old boy, crawling through that narrow vein towards an unknown future. Carrying only a suitcase. Eventually embracing his new life in the Netherlands.

I am Nick Teunissen, theatre maker. That same year I sang my very first song. About children who fled from the war-torn city of Sarajevo. How could I have known what they went trough? I was just a child of twelve. Growing up in a country that had known peace for almost fifty years at the time.

The Bosnian refugee boy from back then is now my great love. For years. It all started in an almost blissful ignorance. But now I know better. No one comes out of a war zone unscathed. No matter what his or her tunnel looked like. So being deeply in love we wave away the past. Trying to forget. Only to learn that that’s just possible for a while. It always gets back.

And that’s why I’m performing my theatrical play ‘One Way Ticket’. About the dynamics of attraction and repulsion in search of the truth.

On stage there’s a suitcase. His suitcase. Once carried and then hidden away. Simply because the contents of it, his past, are too painful. But I cannot deny nor resist. I have to open it and see. Whatever the consequences may be…

Over Nick Teunissen

Nick Teunissen (Amsterdam, 1982) is een Nederlandse kunstenaar, schrijver, columnist, politiek commentator, regisseur en acteur die Bosnië en Herzegovina zijn tweede vaderland heet. Zijn liefde voor Bosnië uit zich onder andere in de internationale voorstelling ‘Enkeltje Holandija’ (One Way Ticket), die hij van 2018 tot heden speelt. Maar ook in zijn boek ‘Op zoek naar Esmir’ over een jongen uit Srebrenica, dat in 2021 in drie talen verscheen. Nick Teunissen schrijft columns over de actualiteit op de Balkan voor vaste media zoals Al Jazeera en De Volkskrant. Zijn artistieke idealen komen ook tot uiting in zijn rol als artistiek directeur van stichting Platform Hero en zijn ambassadeurschap voor MasterPeace. www.nickteunissen.com

De productie van ‘Enkeltje Holandija’ is in handen van de Platform Hero Foundation. Een artistiek platform voor makers die zich bezig houden met de menselijke ervaringen van de impact van oorlog.

Credits

• Spel & zang: Nick Teunissen
• Regie & dramaturgie: Rob van de Meeberg
• Muziek: Rob van de Meeberg & Alwin Kluit- Muzikale begeleiding: Ludo de Goeje

Praktische informatie

• Datum & tijd: Inloop vanaf 14.00 uur
  Aanvang voorstelling: 14.30 uur
• Duur 1 uur en 15 minuten (zonder pauze) –
  Aansluitend: informele nazit met Nick Teunissen
• Locatie: Holstohus, Jan Schamhartstraat 5, Olst
• Entree: € 7,50 (excl. servicekosten, incl. koffie/thee en iets lekkers)

Na afloop van de voorstelling is er een informeel nagesprek met Nick Teunissen. Een moment van rust, ontmoeting en openhartige uitwisseling. Want sommige verhalen beginnen pas echt wanneer het doek is gevallen.